Wybrane założenia z projektu Dyrektywy

Opublikowano: 14.09.2018

Założenia do Dyrektywy

Motyw 31

(31) Wolna i pluralistyczna prasa jest niezbędna do zapewnienia wysokiej jakości dziennikarstwa i dostępu obywateli do informacji. Wnosi ona zasadniczy wkład w debatę publiczną i prawidłowe funkcjonowanie demokratycznego społeczeństwa. Rosnąca nierównowaga między silnymi platformami, a wydawcami publikacji prasowych, którymi mogą być również agencje informacyjne, już doprowadziła do znaczącego regresu w otoczeniu medialnym na szczeblu regionalnym. W fazie przechodzenia od druku do publikacji cyfrowych wydawcy publikacji prasowych oraz agencje informacyjne mają trudności z udzielaniem licencji na internetowe korzystanie ze swoich publikacji oraz z osiągnięciem zwrotu z inwestycji. W przypadku, gdy wydawców publikacji prasowych nie uznaje się za podmioty praw, udzielanie licencji i egzekwowanie praw autorskich w otoczeniu cyfrowym jest często skomplikowane i nieefektywne.

Motyw 32

(32) Należy uznać organizacyjny i finansowy wkład, jaki wnoszą w produkcję publikacji prasowych wydawcy, i stworzyć dla nich zachęty, aby zapewnić stabilność branży wydawniczej i zagwarantować dostępność wiarygodnych informacji. Należy zatem przewidzieć na poziomie unijnym zharmonizowaną ochronę prawną publikacji prasowych w odniesieniu do korzystania cyfrowego. Taką ochronę należy skutecznie zagwarantować poprzez wprowadzenie w prawie Unii praw pokrewnych do praw autorskich, dotyczących zwielokrotniania i publicznego udostępniania publikacji prasowych w zakresie korzystania cyfrowego w celu uzyskania uczciwego i proporcjonalnego wynagrodzenia za takie korzystanie. Z zasady tej powinno być wyłączone korzystanie dla celów prywatnych. Ponadto umieszczenie w wyszukiwarce internetowej nie powinno być uważane za uczciwe i proporcjonalne wynagrodzenie.

Motyw 33

(33) Dla celów niniejszej dyrektywy należy zdefiniować pojęcie publikacji prasowej w taki sposób, aby obejmowało ono wyłącznie publikacje dziennikarskie publikowane przez usługodawcę, okresowo lub regularnie aktualizowane na wszelkich nośnikach, w celu informowania lub dostarczenia rozrywki. Publikacje takie mogą obejmować np. gazety codzienne, tygodniki i miesięczniki o tematyce ogólnej lub specjalistycznej oraz internetowe serwisy informacyjne. Publikacje periodyczne, które są publikowane do celów naukowych lub akademickich, takie jak czasopisma naukowe, nie powinny być objęte ochroną udzielaną publikacjom prasowym zgodnie z niniejszą dyrektywą. Ochrona ta nie obejmuje czynności linkowania. Ochrona ta nie obejmuje również informacji faktograficznych zawartych w artykułach dziennikarskich zamieszczonych w publikacji prasowej, nie powstrzymuje zatem nikogo od przekazywania takich informacji faktograficznych.

Motyw 34

(34) Prawa przyznane wydawcom publikacji prasowych zgodnie z niniejszą dyrektywą powinny mieć ten sam zakres co prawa do zwielokrotniania i publicznego udostępniania, o których mowa w dyrektywie 2001/29/WE, w zakresie, w jakim dotyczy to korzystania cyfrowego. Państwa członkowskie powinny również podlegać tym samym przepisom dotyczącym wyjątków i ograniczeń, które mają zastosowanie do praw przewidzianych w dyrektywie 2001/29/WE, w tym przepisom dotyczącym wyjątku obejmującego cytowanie do celów takich jak słowa krytyki lub recenzji przewidzianych w art. 5 ust. 3 punkt d tej dyrektywy.

Motyw 35

(35) Ochrona przyznana wydawcom publikacji prasowych na podstawie niniejszej dyrektywy nie powinna naruszać praw autorów i innych podmiotów praw do utworów i innych przedmiotów objętych ochroną, w tym w odniesieniu do zakresu, w jakim mogą eksploatować swoje utwory lub inne przedmioty objęte ochroną niezależnie od publikacji prasowej, w skład której wchodzą te utwory lub przedmioty. W związku z tym, wydawcy publikacji prasowych nie powinni mieć możliwości powoływania się na przyznaną im ochronę wobec autorów i innych podmiotów praw. Pozostaje to bez uszczerbku dla ustaleń umownych zawartych między wydawcami publikacji prasowych a autorami i innymi podmiotami praw. Autorzy, których utwory wchodzą w sklad publikacji prasowej są uprawnieni do odpowiednich udziałów w nowych, dodatkowych przychodach, jakie wydawcy publikacji prasowych otrzymają za wtórne wykorzystanie ich publikacji prasowych przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego w odniesieniu do praw zapisanych w art. 11 ust. 1.

Motyw 37

(37) W ostatnich latach funkcjonowanie rynku treści online stało się bardziej złożone. Internetowe usługi zapewniania dostępu do treści chronionych prawem autorskim zamieszczanych przez użytkowników bez udziału podmiotów praw rozwinęły się i stały się głównym źródłem dostępu do treści online. Usługi online to środki zapewniające szerszy dostęp do kulturalnych i kreatywnych utworów, oferujące duże możliwości branży kulturalnej i kreatywnej w zakresie opracowywania nowych modeli biznesowych. Mimo jednak, iż umożliwiają różnorodność i uławiają dostęp do treści, generują również problemy, gdy treści chronione prawami autorskimi są zamieszczane bez wcześniejszego upoważnienia ze strony podmiotów praw. Ma to wpływ na możliwości ustalenia przez podmioty praw, czy ktoś korzysta z ich utworów i innych przedmiotów objętych ochroną, a jeśli tak, to na jakich warunkach, a także na możliwości uzyskania przez nich odpowiedniego wynagrodzenia.

Motyw 37 (nowy)

(37a) Niektóre usługi społeczeństwa informacyjnego, w ramach ich normalnego wykorzystywania, są zaprojektowane tak, aby udostępniać publicznie chronione prawami autorskimi treści lub inne przedmioty zamieszczane przez ich użytkowników. Definicja dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych zapisana w tej dyrektywie obejmować będzie dostawców usług społeczeństwa informacyjnego, których jednym z głównych celów jest przechowywanie i publiczne udostępnianie lub przekazywanie zamieszczonych przez użytkowników znaczących ilości treści chronionych prawami autorskimi / udostępnionych przez użytkowników, oraz takich, które optymalizują treści i promują je dla celów uzyskania zysku, w tym, m.in., pokazywanie, lokalizowanie, organizowanie i porządkowanie zamieszczonych utworów lub innych przedmiotów, bez względu na rodzaj środków wykorzystanych do tego celu, i dlatego działających w aktywny sposób. W rezultacie nie mogą oni korzystać z wyjątku o niepodleganiu odpowiedzialności prawnej, zapisanemu w art. 14 dyrektywy 2000/31/WE. Definicja dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych zapisana w tej dyrektywie nie obejmuje mini przedsiębiorstw i małych i średnich przedsiębiorstw w rozumieniu Tytułu I Załącznika do Zalecenia Komisji Nr 2003/361/WE oraz serwisów działających w celu niekomercyjnym, takich jak encyklopiedie cyfrowe oraz dostawcy usług online, gdzie treści są zamieszczane za upoważnieniem wszystkich zainteresowanych podmiotów praw, takich jak edukacyjne i naukowe repozytoria. Dostawcy usług w chmurze dla celów indywidualnych, którzy nie zapewniają bezpośrednio publicznego dostępu, platformy opracowujące programy z otwartego źródła oraz rynki cyfrowe, których główną działalnością jest handel detaliczny towarami fizycznymi nie powinny być uważane za dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych w rozumieniu niniejszej dyrektywy.

Motyw 38

(38) Dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych dokonują aktu publicznego udostępniania i dlatego są odpowiedzialni za ich treści i w związku z tym powinni zawierać uczciwe i odpowiednie umowy licencyjne z podmiotami praw.

W przypadku zawarcia umów licencyjnych, powinny one obejmować również – w tym samym zakresie – odpowiedzialność prawną użytkowników, gdy nie działają oni w celach handlowych.

Zgodnie z art. 11 ust. 2 punkt a, odpowiedzialność dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych w odniesieniu do art.13 nie obejmuje aktów linkowania związanych z publikacjami prasowymi

Dialog między zainteresowanymi stronami ma w świecie cyfrowym fundamentalne znaczenie. Zainteresowane podmioty powinny określić najlepsze metody w celu zapewnienia funkcjonowania umów licencyjnych oraz współpracy między dostawcami usług z zakresu udostępniania treści internetowych a podmiotami praw. Takie metody powinny uwzględniać zakres treści naruszających prawa autorskie w serwisie.

Motyw 39 (nowy)

(39) Państwa członkowskie powinny zapewnić, że wówczas, gdy podmioty praw nie chcą zawierać umów licencyjnych, dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych i podmioty praw powinny współpracować w dobrej wierze w celu zapewnienia, że chronione utwory lub inne przedmioty, które nie uzyskały zezwolenia na rozpowszechnianie, nie będą dostępne na ich serwisach. Współpraca między dostawcami usług z zakresu udostępniania treści internetowych i podmiotami praw nie doprowadzi do zapobiegania dostępności utworów lub innych chronionych przedmiotów nienaruszających praw autorskich, także tych objętych wyjątkami lub ograniczeniami praw autorskich.

Motyw 39a (nowy)

(39a) Państwa członkowskie powinny zapewnić, że dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych, o których mowa w ust. 1, wprowadzą skuteczne i szybko reagujące mechanizmy skarg i zadośćuczynienia, które będą dostępne użytkownikom w przypadku, gdyby współpraca, o której mowa w ust. 2 doprowadziła do nieuzasadnionego usunięcia ich treści. Każda skarga złożona w ramach tego mechanizmu powinna być rozpatrzona bez zbędnej zwłoki. Podmioty praw powinny w sposób racjonalny uzasadnić swoje decyzje, aby unikać arbitralnego oddalania skarg. Ponadto, zgodnie z dyrektywą 95/46/WE, dyrektywą 200/58/WE oraz Rozporządzeniem o Ogólnej Ochronie Danych, wspomniana współpraca nie powinna prowadzić do identyfikacji indywidualnych użytkowników, ani do przetwarzania ich danych osobowych.

Państwa członkowskie zapewniają również, że użytkownicy mają dostęp do niezależnej instytucji zajmującej się rozwiązywaniem sporów, a także do sądu lub innego odpowiedniego organu wymiaru sprawiedliwości celem oceny stosowania wyjątków lub ograniczeń praw autorskich.

Motyw 39 b (nowy)

(39b) Najszybciej jak to możliwe po wejściu w życie niniejszej dyrektywy, Komisja i państwa członkowskie powinny zorganizować dialog między zainteresowanymi stronami w celu harmonizacji i określenia najlepszych praktyk. Powinni oni wydać przewodnik odnośnie do zabezpieczenia funkcjonowania umów licencyjnych oraz współpracy między dostawcami usług z zakresu udostępniania treści internetowych a podmiotami praw, co do wykorzystywania ich utworów lub innych przedmiotów w rozumieniu tej dyrektywy. Przy definiowaniu najlepszych praktyk należy szczególnie brać pod uwagę prawa podstawowe oraz stosowanie wyjątków i ograniczeń. Szczególny nacisk należy położyć na zapewnienie, iż obciążenie małych i średnich przedsiębiorstw pozostaje odpowiednie i że nie do chodzi do automatycznego blokowania treści.

Zapisy Dyrektywy

 Artykuł 2

 (4b) „dostawca usług z zakresu udostępniania treści internetowych” oznacza dostawcę usług społeczeństwa informacyjnego, którego jednym z głównych celów jest przechowywanie i zapewnianie publicznego dostępu do znaczących ilości chronionych prawami autorskimi utworów lub innych chronionych przedmiotów zamieszczanych przez użytkowników, które serwis optymalizuje i promuje dla celów handlowych. Serwisy działające w celu niekomercyjnym, takie jak encyklopedie cyfrowe oraz dostawcy usług online, gdzie treści są zamieszczane za upoważnieniem wszystkich zainteresowanych podmiotów praw, takie jak edukacyjne i naukowe repozytoria, nie są uważane za usługi z zakresu udostępniania treści internetowych w rozumieniu niniejszej dyrektywy. Dostawcy usług w chmurze dla celów indywidualnych, którzy nie zapewniają bezpośrednio publicznego dostępu, platformy opracowujące programy z otwartego źródła oraz rynki cyfrowe, których główną działalnością jest handel detaliczny towarami fizycznymi nie powinny być uważane za dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych w rozumieniu tej dyrektywy.

Artykuł 11

Ochrona publikacji prasowych w zakresie cyfrowych sposobów korzystania. Państwa członkowskie zapewniają wydawcom publikacji prasowych prawa przewidziane w art. 2 i art. 3 ust. 2 dyrektywy 2001/29/WE, tak aby otrzymywali oni uczciwe i proporcjonalne wynagrodzenie za cyfrowe wykorzystanie ich publikacji prasowych przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego.

1a. Prawa, o których mowa w ust. 1 nie uniemożliwiają uprawnionego wykorzystywania publikacji prasowych dla celów prywatnych i niekomercyjnych przez indywidualnych użytkowników.

Prawa, o których mowa w ust. 1, nie naruszają jakichkolwiek przewidzianych w prawie Unii praw autorów i innych podmiotów praw w odniesieniu do utworów i innych przedmiotów zawartych w publikacji prasowej, i nie mają na te prawa żadnego wpływu. Na prawa, o których mowa w ust.1 nie można się powoływać przeciwko autorom i innym podmiotom praw, a w szczególności na ich podstawie nie można pozbawiać autorów i innych podmiotów praw ich prawa do eksploatacji swoich utworów i innych przedmiotów niezależnie od publikacji prasowej, w skład której wchodzą te utwory lub przedmioty.

2a. Prawa, o których mowa w ust. 1, nie dotyczą prostego linkowania opatrzonego pojedynczymi wyrazami. 

W odniesieniu do praw określonych w ust. 1 stosuje się mutatis mutandis odpowiednio art. 5–8 dyrektywy 2001/29/WE i dyrektywy 2012/28/UE.

Prawa, o których mowa w ust. 1, wygasają rok po opublikowaniu danej publikacji prasowej. Termin ten liczy się od dnia pierwszego stycznia roku następującego po dacie opublikowania. Prawo, o którym mowa w ust. 1, nie działa wstecz.

4a. Państwa członkowskie zapewniają, że autorzy otrzymują odpowiednie udziały w dodatkowych przychodach, jakie uzyskują wydawcy publikacji prasowych za wykorzystanie publikacji prasowej przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego.

 Artykuł 13

Korzystanie z treści chronionych przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego polegających na przechowywaniu lub udostępnianiu utworów lub innych przedmiotów zamieszczanych przez ich użytkowników.

Bez uszczerbku dla art. 3 ust. 1 i 2 dyrektywy 2001/29/WE dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych dokonują aktu publicznego udostępniania i z tego względu zawierają uczciwe i odpowiednie umowy licencyjne z podmiotami praw.

Umowy licencyjne zawarte przez dostawców usług z zakresu udostępniania treści internetowych z podmiotami praw dotyczące aktów udostępniania wspomnianych w ust. 1, obejmują odpowiedzialność prawną za utwory zamieszczone przez użytkowników takich usług z zakresu udostępniania treści internetowych zgodnie z warunkami określonymi w umowie licencyjnej, przy założeniu, iż użytkownicy tacy nie działają w charakterze komercyjnym.

2a. Państwa członkowskie zapewniają, że wówczas, gdy podmioty praw nie chcą zawierać umów licencyjnych, dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych i podmioty praw powinny współpracować w dobrej wierze w celu zapewnienia, że chronione utwory lub inne przedmioty, które nie uzyskały zezwolenia na rozpowszechnianie, nie będą dostępne na ich serwisach. Współpraca między dostawcami usług z zakresu udostępniania treści internetowych i podmiotami praw nie doprowadzi do zapobiegania dostępności utworów lub innych chronionych przedmiotów nienaruszających praw autorskich, także tych objętych wyjątkami lub ograniczeniami praw autorskich.

2b. Państwa członkowskie zapewniają, że dostawcy usług z zakresu udostępniania treści internetowych, o których mowa w ust. 1, wprowadzą skuteczne i szybko reagujące mechanizmy skarg i zadośćuczynienia, które będą dostępne użytkownikom w przypadku, gdyby współpraca, o której mowa w ust. 2 doprowadziła do nieuzasadnionego usunięcia ich treści. Każda skarga złożona w ramach tego mechanizmu powinna być rozpatrzona bez zbędnej zwłoki i powinna podlegać przeglądowi przeprowadzonemu prze człowieka. Podmioty praw powinny w sposób racjonalny uzasadnić swoje decyzje, aby unikać arbitralnego oddalania skarg. Ponadto, zgodnie z dyrektywą 95/46/WE, dyrektywą 200/58/WE oraz Rozporządzeniem o Ogólnej Ochronie Danych, wspomniana współpraca nie powinna prowadzić do identyfikacji indywidualnych użytkowników, ani do przetwarzania ich danych osobowych.

Państwa członkowskie zapewniają również, że użytkownicy mają dostęp do niezależnej instytucji zajmującej się rozwiązywaniem sporów, a także do sądu lub innego odpowiedniego organu wymiaru sprawiedliwości celem oceny stosowania wyjątków lub ograniczeń praw autorskich.

(Z datą wejścia w życie niniejszej dyrektywy), Komisja i państwa członkowskie zorganizują dialog między zainteresowanymi stronami w celu harmonizacji i określenia najlepszych praktyk oraz wydadzą przewodnik odnośnie do zabezpieczenia funkcjonowania umów licencyjnych oraz współpracy między dostawcami usług z zakresu udostępniania treści internetowych a podmiotami praw, co do wykorzystywania ich utworów lub innych przedmiotów w rozumieniu tej dyrektywy. Przy definiowaniu najlepszych praktyk należy szczególnie brać pod uwagę prawa podstawowe oraz stosowanie wyjątków i ograniczeń. Szczególny nacisk należy położyć na zapewnienie, iż obciążenie małych i średnich przedsiębiorstw pozostaje odpowiednie i że nie do chodzi do automatycznego blokowania treści.

 Dyrektywa – prawda i mity

Ostateczny kształt projektu dyrektywy powstanie w wyniku pracy tzw. Trilogu, to jest P.E., R.E i K.E. Należy spodziewać się, że na przełomie roku zostanie przyjęty ostateczny kształt dyrektywy nie naruszający generalnych ustaleń projektu. Polska jak i inne kraje będzie miała 2 lata od daty przyjęcia dyrektywy na wdrożenie jej do swojego porządku prawnego.

Przyjęty projekt w znacznej części, w 15 lat po wdrożeniu dyrektywy INFOSOC, wobec gwałtownego rozwoju Internetu, uwzględnia zwiększoną potrzebę ochrony posiadaczy praw z utrzymaniem istniejących wyjątków dla użytkowników fizycznych jak i niektórych instytucjonalnych. Dla wydawców prasy oznacza przyznanie praw pokrewnych jakie od wielu lat posiadają producenci muzyki i filmów, nadawcy, czy obecnie producenci gier.

Projekt dyrektywy zmienia zasady publikowania i monitorowania treści w Internecie związanych z ochroną praw autorskich. Projekt ogranicza nieuprawnione – bez licencji – korzystanie z cudzych treści. Projekt utrzymuje swobodę dostępu do treści i podtrzymuje wolną wymianę informacji pod warunkiem poszanowania praw wydawców, producentów i autorów. Projekt nie narusza istniejących wyjątków ani ich nie ogranicza. Wręcz przeciwnie dodaje nowy wyjątek określony w art. 13.

Celnie powyższe uwarunkowania określił Tadeusz Węgrzynowski w rozmowie z Magdaleną Rigamonti opublikowanej we wrześniowym Dzienniku Gazecie Prawnej: „Proszę sobie porównać internet do miasta. Są ulice, chodniki, parki, ławki – i to jest wspólne. Poruszamy się po tym mieście bezpłatnie. Jednak jeśli chcemy wejść do księgarni po książkę czy do kina obejrzeć film, to za to płacimy. Świat wirtualny w tym względzie nie różni się od realnego.”

Do najważniejszych zmian należą:

1. Nowy wyjątek text and data mining (TDM, art. 3) pierwszy wyjątek obowiązkowy dla wszystkich państw członkowskich.

W propozycji sprawozdawcy – obowiązkowy wyjątek dla państw członkowskich TDM ma być dostępny dla instytucji naukowo-badawczych oraz instytucji dziedzictwa kulturowego do celów niekomercyjnych (art. 3 par. 1). Państwa członkowskie mogą poszerzyć ten wyjątek na innych użytkowników (jest to opcja dla państw (art. 3a par. 1).

2. Dostosowanie istniejących wyjątków (art.4 i art. 5) do rzeczywistości online obejmujących:

– wyjątek edukacyjny i na potrzeby nauczania,

– wyjątek dla bibliotek, muzeów, archiwów etc. (digitalizacja zasobów, udostępnianie i rozpowszechnianie i zwielokrotnianie utworów, które nie są nastawione na osiągnięcie korzyści finansowych, non-profit).

3. Zasady wynagrodzenia w kontraktach zawieranych przez wydawcę czy producenta z twórcą, autorem czy wykonawcą – art. 14-16a

– zobligowanie producentów do większej przejrzystości w raportowaniu do twórcy w odniesieniu do wykorzystania jego dzieła – autor ma prawo wiedzieć, co dzieje się z jego utworem i jak on jest wykorzystywany,

– prawo do renegocjonowania kontraktu, jeśli wynagrodzenie twórcy jest nieproporcjonalnie małe w stosunku do wpływów z utworu,

– prawo od wypowiedzenia umowy licencyjnej przez autora, jeśli jego twórczość nie jest promowana lub gdy wydawca nie wywiązuje się z obowiązku raportowania.

4. Nowe prawo dla wydawców prasy – art. 11

– prawo pokrewne – podobne prawo posiadają już producenci muzyki i filmów, czy też nadawcy finansujący swoją produkcję.

Prasa drukowana wypierana jest przez dostęp online. W Internecie pojawiają się dostawcy, którzy używają publikacji prasowych generując ruch na swojej stronie. Zarabiają oni na reklamie i zbieraniu danych użytkowników, bez żadnych licencji lub wychodząc z pozycji dominującej, ponieważ wydawca za każdym razem musi udowadniać, że jest właścicielem praw do danych treści. Nakłady finansowe jakie ponosi wydawca nie są rekompensowane przez platformy, które zarabiają na tych treściach, często nie podając nawet linku do źródła. Czasami też, pomimo podanego linku bezpośrednio do artykułu, kilkuzdaniowa informacja zamieszczona ponad linkiem jest streszczeniem i wyciągiem z tego artykułu, co w efekcie prowadzi do tego, że czytelnik nie ma już potrzeby wejścia na stronę źródłową.

– art. 11 ma na celu danie wydawcom prasy możliwości negocjowania licencji z platformami i agregatorami treści zgodnie ze swoim profilem ekonomicznym,

– nie jest to prawo niezbywalne – nie narusza istniejących licencji Creative Commons,

– art. 11 wprowadza obowiązek stworzenia mechanizmu redystrybucji dochodu uzyskanego przez wydawcę do autorów tekstów i treści.

5. Value gap – sprawiedliwe wynagrodzenie dla twórców za wykorzystanie utworów przez platformy internetowe – art. 13.

Mimo zwiększenia na niespotykaną dotychczas skalę dostępności muzyki online, a także olbrzymiego zainteresowania korzystania z muzyki online po stronie konsumentów, znaczna część udostępnianych w sieci nagrań nie przynosi zarówno artystom jak i producentom fonograficznym uczciwego i proporcjonalnego do zysków właścicieli serwisów wynagrodzenia. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest tzw. „Value gap”, czyli rosnąca rozbieżność pomiędzy przychodem osiąganym przez właścicieli niektórych platform cyfrowych (np. YouTube) z tytułu eksploatacji nagrań muzycznych na tych platformach, a wynagrodzeniami faktycznie przekazywanymi właścicielom praw. Brak jednoznacznego określenia statusu niektórych platform cyfrowych umożliwił ich właścicielom zbudowanie przynoszących olbrzymie zyski modeli biznesowych bazujących na treściach generowanych przez użytkowników tych platform i opartych na eksploatacji nagrań muzycznych przy jednoczesnym pogwałceniu prawa do stosownego wynagrodzenia należnego twórcom, producentom i innym właścicielom praw.

Kogo obejmie art. 13 – dostawców usług, którzy dają dostęp i magazynują treści objęte prawem autorskim wrzucane przez użytkowników i którzy aktywnie do użytkowania komunikują (np. poprzez algorytmy, gotowe katalogi dla sprofilowanego użytkownika),

Kogo nie obejmie ten artykuł – encyklopedie online (Wikipedia i Wikimedia), archiwa edukacyjne i naukowe i platformy pasywne oraz tzw. chmury dla indywidualnych użytkowników (które nie wykonują aktu komunikacji), platformy w ramach otwartego dostępu oraz platformy, których głównym celem nie jest dostęp i magazynowanie treści objętych prawem autorskim (np. portale randkowe),

Jaki obowiązek nakłada na platformy art. 13 – obowiązek posiadania odpowiednich licencji na treści objęte prawem autorskim – Uwaga! Tylko jeśli posiadacz praw chce mieć licencje.

Wyłączenia dyrektywy:

-art. 13 nie narusza dyrektywy E-Commerce

-art. 13 nie wyłącza stosowania wszystkich wyjątków już zawartych w dyrektywie INFOSOC

-czyli nadal obowiązują wyjątki takie jak parodia, pastisz, własny użytek czy prawo do cytatu (nadal będzie można tworzyć memy czy wrzucać linki do piosenek na prywatny profil FB ),

-art. 13 nie narusza wolności słowa, a wszystkie zastosowanie  przez państwa członkowskie środki przy wdrażaniu art. 13 muszą brać pod uwagę i przestrzegać prawa podstawowe użytkownika.

Dodatkowe uprawnienia:

– dla prywatnego użytkownika niewiele się zmieni, ponieważ to nie użytkownik, a platforma jest zobowiązana do zawarcia licencji,

– właściciel praw jest zobligowany do zidentyfikowania treści,

– platformy powinny wprowadzić instrumenty (zgodnie z interesem państw członkowskich), by treści podlegające ochronie były eksploatowane na podstawie licencji,

– art. 13 nie narusza dyrektywy E-Commerce,

– art. 13 nie wyłącza stosowania wszystkich wyjątków już zawartych w dyrektywie INFOSOC – czyli nadal obowiązują wyjątki takie jak parodia, pastisz, własny użytek czy prawo do cytatu (nadal będzie można tworzyć memy czy wrzucać linki do piosenek na prywatny profil FB),

– art. 13 nie narusza wolności słowa, a wszystkie zastosowane przez państwa członkowskie środki przy wdrażaniu art. 13 muszą brać pod uwagę i przestrzegać prawa podstawowe użytkownika,

– w przypadku zablokowania treści przez platformę, użytkownik ma prawo do środków odwoławczych.

Przyjęcie przez Parlament Europejski projektu dyrektywy wywołało zarówno w fazie dyskusji nad projektem jak i po jego przyjęciu mocny sprzeciw gigantów technologicznych i ich krajowych popleczników, którzy wprowadzili do obiegu medialnego fałszywe hasła dyskredytujące prawa uprawnionych i przepisy projektu. Wśród wielu przekłamań znalazły się takie jak: ACTA 2, zamiennie: cenzura lub ograniczenie wolności, podatek od linków itp. 

Przykłady fałszywych haseł:

Projekt dyrektywy to nowe ACTA: FAŁSZ 

Procedowana w 2012 r. umowa handlowa, zwana ACTA, ograniczała handel podróbkami i w wyniku wielu protestów nie została przyjęta. Obecny projekt dyrektywy ma na celu naprawienie zachwianej równowagi rynkowej pomiędzy operatorami platform internetowych prowadzących działalność biznesową, a posiadaczami praw, którzy powinni otrzymywać za wykorzystane treści stosowne wynagrodzenie, proporcjonalne do osiąganego zysku przez daną platformę.

Artykuł 11 zakazuje linkowania: FAŁSZ

Jest wręcz przeciwnie! PE przyjął wyraźny zapis o tym, że prawo pokrewne dla wydawcy nie dotyczy linkowania (nowy ust. 2a).

Artykuł 11 zabije małych wydawców: FAŁSZ

To właśnie przede wszystkim mali, lokalni, krajowi wydawcy skorzystają na tym rozwiązaniu. Mali wydawcy są dzisiaj bezradni w konfrontacji z dużymi graczami internetowymi.

Artykuł 11 wprowadza nowe, nadzwyczajne prawo dla wydawców: FAŁSZ

Z takiego samego – a nawet szerszego niż proponowane – prawa, zwanego pokrewnym, korzystają już producenci muzyki, filmów, gier i programów komputerowych czy nadawcy radiowi i telewizyjni.

Artykuł 11 jest przeciwko internautom: FAŁSZ
Jest odwrotnie. PE wyraźnie zapisał, iż prawo pokrewne nie dotyczy niekomercyjnego wykorzystywania materiałów prasowych przez indywidualnych użytkowników (nowy ust. 1a).

Artykuł 11 ograniczy wolność słowa: FAŁSZ
Misją wydawcy jest poszerzanie swojego zasięgu poprzez udostępnianie stworzonych materiałów prasowych na różnorodnych nośnikach i we wszelkich formatach.

Artykuł 11 nie będzie skuteczny, bo w Niemczech i Hiszpanii nie działa: FAŁSZ
Zarówno w Niemczech, jak i w Hiszpanii prawo krajowe działa, a nawet przynosi już korzyści uprawnionym.

Artykuł 12a zabroni wykonywania selfie na stadionie: FAŁSZ

Tak, jak w przypadku innych artykułów, nie ma zagrożenia dla przepisów o dozwolonym użytku, dla działań niekomercyjnych indywidualnych użytkowników. 

Artykuł 13 dotyczy cenzurowania Internetu: FAŁSZ

Rozwiązanie kwestii „value gap” nie oznacza cenzury: chodzi o to, aby dokonać sprawiedliwego podziału tortu między wszystkich uczestników rynku, w tym twórców.
 
Artykuł 13 oznacza nałożenie automatycznego i powszechnego nadzoru na Internet: FAŁSZ

Artykuł 13 wyraźnie chroni swobodę wypowiedzi użytkowników w Internecie i zabrania powszechnego monitorowania stron internetowych zgodnie z orzecznictwem ETS.
 
Artykuł 13 „przeskanuje” wszystkie portale internetowe, niezależnie od ich wielkości i obrotów: FAŁSZ

Artykuł 13 dotyczy tylko dużych platform internetowych, które prowadzą działalność komercyjną.

Artykuł 13 zniszczy małe podmioty internetowe i start-upy: FAŁSZ

Dyrektywa nie dotyczy podmiotów zatrudniających do 50 osób o obrotach poniżej 10 mln EUR!

Artykuł 13 będzie cenzurą postów obywateli: FAŁSZ
Zawierane przez platformy licencje obejmą ochroną działania internautów, w szczególności ich posty.

Artykuł 13 nie zezwoli na linkowanie: FAŁSZ
Linki są wyłączone spod regulacji art. 13.

Artykuł 13 nakłada na platformy nieproporcjonalne obowiązki: FAŁSZ
Artykuł 13 wyraźnie wymaga, aby platformy internetowe we współpracy z podmiotami praw autorskich podejmowały „odpowiednie i proporcjonalne środki”, zabezpieczające ochronę praw.
 
OPRACOWANO na podstawie materiałów Izby Wydawców Prasy oraz portalu Prawo Kultury.